Είδα το The Truth Has Changed
Του Josh Fox Σε σκηνοθεσία Ron Russell και Josh Fox Στο Public Theater, Under The Radar, Newman Theater
Ο Josh Fox συνθέτει, σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί σε μία θεατρική διάλεξη, η οποία πραγματεύεται την προσωπική του θέση απέναντι στο σύγχρονο πολύπλοκο πολιτικό αδιέξοδο, που πλέον ξεδιάντροπα και αδιάκοπα επιτίθεται στην αλήθεια.
Ο δυστοπικός κόσμος που περιγράφει με έναν σχεδόν ποιητικό τόνο, στην κατά τ' άλλα μη θεατρική συνθήκη που επιλέγει, επανέρχεται ξανά και ξανά σαν μοτίβο μέσα από τα παραδείγματα που μοιράζεται μαζί μας. Καθώς περιγράφει τις πρώτες μέρες μετά την επίθεση της 11 Σεπτεμβρίου στο World Trade Center, θυμάται να πηγαίνει τρόφιμα για τους διασώστες στο σημείο της επίθεσης που συγκέντρωνε στην Εκκλησία της Παναγίας της Πομπηίας (η ζωή γεμάτη από ειρωνικές συμμετρίες). Οι δηλώσεις από τον Οργανισμό Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA) καθησυχάζουν τους πολίτες: ο αέρας και το νερό της πόλης είναι ασφαλή. Η αλήθεια, όμως, αποδείχθηκε άλλη, με αποτέλεσμα άνθρωποι που εκτέθηκαν στη σκόνη και στα υπολείμματα της κατάρρευσης των δίδυμων πύργων γρήγορα να αρρωστήσουν.
Με μια σύντομη βιντεοπροβολή γίνεται μια εισαγωγή στην ιστορία της παραπληροφόρησης στις ΗΠΑ. Το επινοημένο επεισόδιο στον κόλπο Τόνκιν που χρησιμοποιεί η κυβέρνηση Τζόνσον το 1964 για να εισβάλει στο Βιετνάμ. Η ψευδής μαρτυρία της Ναγίρα ενώπιον της Επιτροπής του Κογκρέσου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, που είχε ως αποτέλεσμα τη στήριξη του Κουβέιτ στον Πόλεμο του Κόλπου. Η αφήγηση που ήθελε τον Σανταμ Χουσεΐν να κατέχει όπλα μαζικής καταστροφής και το Ιράκ να έχει σχέση με τους τρομοκράτες της al-Qaeda που ήταν υπεύθυνοι για την 9/11. Η λίστα συνεχίζει να αριθμεί μιας πεταλούδας τίναγμα και άλλα πουκάμισα αδειανά, κάνοντας κάθε αφορμή για πόλεμο να μοιάζει πιο χάρτινη από την προηγούμενη. Και όλοι ξέρουμε ότι η λίστα είναι ελλιπής, γιατί δεν περιέχει ό,τι συνέβη χθες και προχθές και σήμερα.
Από ιστορία σε ιστορία, ο Josh Fox υφαίνει έναν δραματολογικό ιστό με τον οποίο δένει με συνοχή το βάθος της διαπλοκής των μεγάλων πετρελαϊκών εταιρειών στην πολιτική σκηνή των ΗΠΑ, τον προσωπικό πόλεμο που δέχτηκε εξαιτίας του ντοκιμαντέρ του «Gasland», την περιβαντολογική κρίση, το μεταναστευτικό, την Αμερική ως κράτος μεταναστών, τα εργαλεία που χρησιμοποίησε η εκλογική καμπάνια του Trump το 2016, το Facebook, την Cambridge Analytica, το μοντέλο ταξινόμησης χαρακτηριστικών γνωρισμάτων προσωπικότητας OCEAN, κ.α. Κι όλα αυτά, με εκπληκτική ταχύτητα, καθαρότητα σκέψης και μια θεατρική ευκολία, αποδεικνύοντας ότι κόσμος μας βρίσκεται σε κρίση: πολιτική, περιβαλλοντολογική, μεταναστευτική, ηθική κρίση. Ο κόσμος έχει αλλάξει. Η αλήθεια δεν έχει μόνο αλλάξει.
Δυστυχώς, η αλήθεια έχει αποτύχει.
Θα ήθελα πραγματικά να μεταφέρω με μεγαλύτερη λεπτομέρεια τα όσα είπε, το χιούμορ και την αμεσότητά του. Θα αρκεστώ στο να σας προτείνω το ντοκιμαντέρ και βιβλίο που συνοδεύουν την παράσταση.
Ο Josh Fox επιτυγχάνει να μετατρέψει τις προσωπικές του ιστορίες σε πολιτικό λόγο. Αντιστρόφως, έχει τη διαύγεια να εξηγεί πως ο πολιτικός κόσμος τον επηρεάζει (αυτόν και εμάς) σε ένα πρακτικό επίπεδο. Ήταν όμως όλα όσα μας είπε αλήθεια;
Υπάρχει ένα κυνικό μέρος του μυαλού μου, που σκέφτεται ότι όσοι έχουν διαφορετικές πολιτικές πεποιθήσεις από τον Josh, δεν θα δεχτούν ποτέ αυτήν την αλήθεια. Ίσως δε θα βρεθούν ποτέ να είναι θεατές του. Σαν να είναι η αλήθεια, τελικά, μια έννοια προαποφασισμένη, που κάποιος διαμορφώνει σπίτι του, στις πρώτες πρωινές ώρες, μπροστά στον υπολογιστή του, που του δείχνει ένα πολιτικό μήνυμα που συμβαδίζει με τον θυμό του, τον φόβο του ή την μοναξιά του, αλλά σε καμία περίπτωση δεν συνομιλεί με τη λογική του σκέψη ή τη συμπόνια του. Αν είναι έτσι τα πράγματα, ένας ακόμα λόγος για να ευχαριστήσουμε τον Josh Fox για μια γνήσια δημοκρατική εμπειρία.
Μέσα από τις τελευταίες παραστάσεις που βλέπω στη ΝΥ, διαπιστώνω ότι το δίλημμα της αλήθειας έχει κατακλύσει το θέατρο. Έχει προκύψει ως τάση που θέλει τα φώτα της πλατείας ανοιχτά, την άρνηση του χαρακτήρα, την άμεση απεύθυνση στο κοινό, και τη χρήση της θεατρικής σκηνής ως πολιτικό βήμα. Η άρνηση της θεατρικότητας ως αποτέλεσμα της έλλειψης εμπιστοσύνης στα συμβατικά μέσα ενημέρωσης, γεννά αυτού του είδους τις παραστάσεις που εκφράζουν την ανάγκη μας να επικοινωνήσουμε πρόσωπο με πρόσωπο, να επιστρέψουμε στον Δήμο, να σκεφτούμε συλλογικά.
Ίσως η αλήθεια να έχει βρει τελικά άσυλο στο θέατρο. Αχ, τι πάθαμε.
Комментарии